Ung thư gan là một căn bệnh nguy hiểm và thường không gây ra triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn ban đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, có một số triệu chứng có thể xuất hiện. Đây là một số dấu hiệu và triệu chứng phổ biến của ung thư gan mà ai cũng nên biết.
Bệnh ung thư gan là gì? Các loại ung thư gan
- Ung thư gan là một loại bệnh mà các tế bào gan bắt đầu tăng sinh và phát triển một cách không kiểm soát. Gan, cơ quan lớn nhất trong cơ thể, có nhiều chức năng quan trọng như lọc độc chất khỏi máu, tiêu hóa thức ăn và dự trữ năng lượng. Khi các tế bào gan trở nên bất thường và không tuân theo quy trình điều chỉnh của cơ thể, gan không thể hoạt động đúng chức năng của nó, gây ra những tác động có hại và nghiêm trọng cho cơ thể. Tình trạng này được gọi là ung thư gan.
Ung thư gan là gì?
- Ung thư gan có thể được phân loại thành hai nhóm chính dựa trên vị trí khởi phát:
- Ung thư gan nguyên phát (ung thư xuất phát trực tiếp từ gan): Đây là các loại ung thư gan mà tế bào gan bị biến đổi và trở thành ung thư. Các loại ung thư gan nguyên phát bao gồm:
- Ung thư biểu mô tế bào gan: Đây là loại ung thư gan phổ biến nhất và xuất phát từ các tế bào gan chính.
- Ung thư ống mật (hay ung thư biểu mô đường mật): Đây là một loại ung thư ít phổ biến hơn, xuất phát từ các ống mật trong gan.
- Sarcoma mạch máu: Đây là một dạng hiếm gặp của ung thư gan, xuất phát từ mạch máu trong gan.
- Ung thư nguyên bào gan: Đây là một loại ung thư rất hiếm, xuất phát từ các tế bào nguyên bào trong gan.
- Ung thư gan di căn (ung thư lan từ các vị trí khác đến gan): Ung thư gan di căn là loại ung thư gan phổ biến hơn so với ung thư gan nguyên phát. Các tế bào ung thư từ các vị trí khác trong cơ thể có thể lan truyền đến gan thông qua quá trình gọi là di căn. Các vị trí phổ biến mà ung thư lan đến gan bao gồm đại tràng, trực tràng, phổi và vú.
Sự phát hiện sớm và điều trị kịp thời của ung thư gan rất quan trọng để cải thiện tỷ lệ sống sót và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Điều này bao gồm kiểm tra định kỳ, chẩn đoán chính xác và các phương pháp điều trị khác nhau như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và các biện pháp hỗ trợ khác.
Triệu chứng ung thư gan
Triệu chứng và dấu hiệu của ung thư gan có thể thay đổi tùy thuộc vào giai đoạn và sự lan tỏa của bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng và dấu hiệu thường gặp của ung thư gan:
- Đau ở vùng bụng phía trên bên phải: Đau này có thể do kích thước của khối u trong gan hoặc do áp lực lên các cơ, dây chằng xung quanh gan.
- Cảm giác nặng bụng hoặc có khối u cảm nhận được: Khi ung thư gan phát triển, khối u có thể tạo ra cảm giác nặng và áp lực trong vùng bụng trên.
Triệu chứng ung thư gan để nhận biết
- Phình bụng: Gan bị phì đại hoặc có sự tích tụ chất lỏng, gây phình to, làm tăng kích thước của vùng bụng.
- Mất cảm hứng ăn, cảm giác no nhanh, giảm cân: Ung thư gan có thể gây ra các triệu chứng về tiêu hóa như mất cảm hứng ăn, cảm giác no nhanh sau khi ăn và mất cân nhanh chóng.
- Sự mệt mỏi và suy yếu: Ung thư gan có thể gây ra mệt mỏi dường như không giải thích được và suy yếu tổng thể của cơ thể.
- Buồn nôn và nôn mửa: Gan bị ảnh hưởng có thể gây ra các triệu chứng tiêu hóa như buồn nôn và nôn mửa.
- Vàng da và mắt và tiểu màu vàng sậm: Các tế bào ung thư gan có thể gây ra sự tắc nghẽn trong hệ thống mật, dẫn đến sự tích tụ của chất bilirubin trong máu. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng vàng da và mắt (icterus) cũng như tiểu màu vàng sậm.
- Sốt: Một số bệnh nhân ung thư gan có thể phát triển sốt không rõ nguyên nhân.
Ngoài ra, còn có các triệu chứng và dấu hiệu khác có thể xuất hiện như chảy máu dạ dày, rối loạn tụy, mất cân bằng hormone, mất hứng thú tình dục và các biểu hiện của viêm gan.
Nguyên nhân dẫn đến ung thư gan
Nguyên nhân
- Nhiễm trùng virus gan: Vi rút viêm gan siêu vi B (HBV) và vi rút viêm gan siêu vi C (HCV) được xem là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra ung thư gan. Những virus này có thể được truyền qua tiếp xúc với máu hoặc chất lỏng cơ thể nhiễm virus, chẳng hạn như qua quan hệ tình dục không an toàn, chia sẻ kim tiêm hoặc dụng cụ tiêm chích không sạch, hoặc từ mẹ sang con trong quá trình sinh.
Nguyên nhân ung thư gan
- Xơ gan: Xơ gan là một tình trạng mà mô gan bị tổn thương và thay thế bởi sợi collagen. Xơ gan có thể là kết quả của viêm gan mạn tính, tiêu cực từ nhiều yếu tố như nhiễm virus, uống rượu quá mức hoặc béo phì. Xơ gan tăng nguy cơ mắc ung thư gan.
- Tiếp xúc với các chất gây ung thư: Tiếp xúc với một số chất gây ung thư, chẳng hạn như aflatoksin (một chất độc sinh học sản xuất bởi nấm mốc trong thực phẩm), thuốc nhuộm, hóa chất công nghiệp và thuốc trừ sâu, có thể tăng nguy cơ mắc ung thư gan.
- Bệnh gan mạn tính: Các bệnh gan mạn tính như xơ gan, viêm gan mạn tính (như viêm gan siêu vi B, C), bệnh gan béo không cồn có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan.
- Tiền sử gia đình: Có một lịch sử ung thư gan trong gia đình cũng có thể là một yếu tố tăng nguy cơ.
- Tiêu thụ rượu và hút thuốc: Uống rượu quá mức và hút thuốc có thể tăng nguy cơ ung thư gan.
- Béo phì và tiểu đường: Béo phì và tiểu đường được liên kết với tăng nguy cơ ung thư gan.
Đối tượng dễ mắc ung thư gan
- Tuổi: Người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn mắc ung thư gan. Tuổi trung bình khi chẩn đoán ung thư gan thường là từ 50 đến 60 tuổi.
- Giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn so với phụ nữ. Tỷ lệ nam/nữ mắc ung thư gan là khoảng 2:1.
Các đối tượng sẽ mắc ung thư gan
- Chủng tộc và dân tộc: Người châu Á và các đảo Thái Bình Dương, đặc biệt là người Việt Nam, có tỷ lệ mắc ung thư gan cao hơn so với những người từ châu Âu.
- Nhiễm vi rút viêm gan: Người mắc viêm gan siêu vi B (HBV) hoặc viêm gan siêu vi C (HCV) có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn. Viêm gan mạn tính kéo dài có thể gây tổn thương gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan.
- Bệnh xơ gan: Người mắc bệnh xơ gan (fibrosis) hoặc xơ gan nhiễm mỡ (non-alcoholic fatty liver disease) có nguy cơ cao hơn mắc ung thư gan.
- Tiếp xúc với các chất gây ung thư: Tiếp xúc lâu dài với các chất gây ung thư như arsenic, aflatoksin (tồn tại trong các loại nấm mốc trên các thực phẩm), vinyl chloride và thorium dioxide có thể tăng nguy cơ ung thư gan.
Uống rượu và hút thuốc: Uống rượu quá mức và hút thuốc lá đều là yếu tố tăng nguy cơ ung thư gan.
- Sử dụng steroid: Sử dụng lâu dài các loại steroid để làm tăng sức mạnh và khối cơ có thể tăng nguy cơ ung thư gan.
Trên đây là một số triệu chứng ung thư gan phổ biến. Tuy nhiên, các triệu chứng này không độc lập và có thể bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Để chẩn đoán chính xác, việc tham khảo ý kiến bác sĩ là cần thiết để được khám và xác định nguyên nhân gây ra triệu chứng.