Ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong trong số các loại ung thư trên toàn cầu. Mặc dù hút thuốc lá được coi là nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này, nhưng không phải chỉ những người hút thuốc mới có thể mắc ung thư phổi, bên cạnh đó còn có nhiều nguyên nhân khác có thế dẫn đến ung thư phổi. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về nguyên nhân ung thư phổi qua bài viết sau đây nhé.
Nguyên nhân ung thư phổi là do những tác nhân nào?
Nguyên nhân ung thư phổi chủ yếu là thuốc lá
- Cho đến nay, nguyên nhân chính gây nên bệnh ung thư phổi vẫn là do khói thuốc lá. Theo thống kê, khoảng 80-90% trường hợp tử vong do ung thư phổi có liên quan đến hút thuốc lá. Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc và tử vong do ung thư phổi rất cao, gấp hơn 15 lần so với những người không hút thuốc lá.
Tìm hiểu kỹ thông tin về nguyên nhân ung thư phổi
- Khói thuốc lá chứa khoảng 200 chất độc hại có khả năng gây ung thư. Khi hít vào phổi, chúng gây tổn thương và thay đổi trong mô phổi. Theo thời gian, tế bào phổi bị tổn thương dẫn đến sự phát triển ung thư.
- Nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi tăng theo thời gian và số lượng thuốc hút mỗi ngày. Nếu ngừng hút thuốc trước 40 tuổi, nguy cơ phát triển ung thư phổi có thể giảm đến 90%. Nếu ngừng hút thuốc ở tuổi 54, nguy cơ mắc bệnh sẽ giảm đi ⅔. Hút thuốc là yếu tố nguy cơ mạnh nhất đối với ung thư phổi. Tuy nhiên, không phải ai hút thuốc cũng mắc bệnh này.
Di truyền là nguyên nhân ung thư phổi
- Một số người có nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi do thừa hưởng các đột biến gen di truyền từ cha mẹ, ngay cả khi họ không hút thuốc. Ví dụ, đột biến gen BRCA1, BRCA2 và RAD51D có thể tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi.
- Một nhóm người khác có khả năng giảm sự phân hủy hoặc loại bỏ một số chất gây ung thư trong cơ thể, dẫn đến nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn.
Các tác nhân chủ yếu gây nên nguyên nhân ung thư phổi
- Ngoài ra, một số người có các enzim sửa chữa ADN bị lỗi hoặc không hoạt động bình thường, dẫn đến hệ thống miễn dịch yếu và dễ tổn thương bởi các chất gây ung thư và tác động của bức xạ.
- Trong một số trường hợp, ung thư phổi không tế bào nhỏ có nguyên nhân do sự tăng sản protein EGFR, xuất phát từ một gen EGFR bất thường. Đột biến gen này thường gây ra bệnh ung thư biểu mô tuyến phổi ở phụ nữ châu Á trẻ, ngay cả khi họ không hút thuốc. Sự dư thừa protein EGFR cũng đóng vai trò trong hơn 60% trường hợp ung thư phổi không tế bào nhỏ di căn.
Đột biến gen mắc phải là nguyên nhân ung thư phổi
- Nguyên nhân phổ biến gây ung thư phổi không chỉ là di truyền, mà còn bao gồm các đột biến gen xảy ra trong suốt cuộc đời do tiếp xúc hoặc hít phải các chất độc hại trong môi trường. Ví dụ, các chất gây ung thư có trong khói thuốc lá, amiăng và các chất khác. Ngoài ra, cũng có những đột biến gen xảy ra ngẫu nhiên bên trong tế bào mà không có tác động từ bên ngoài.
- Các đột biến gen trong một số gen nhất định, như gen ức chế khối u RB1, gen ức chế khối u p16, gen sinh ung thư KRAS, gen ức chế khối u TP53, cũng có thể góp phần vào nguyên nhân gây ung thư phổi.
- Tuy nhiên, không phải tất cả các dạng ung thư phổi đều có cùng các đột biến gen này, vì vậy vẫn còn nhiều đột biến gen khác chưa được phát hiện.
Ô nhiễm không khí cũng là nguyên nhân ung thư phổi
- Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (IARC) đã tiến hành công bố vào năm 2013, ô nhiễm không khí là một trong những nguyên nhân môi trường hàng đầu gây tử vong do ung thư. Nghiên cứu của cơ quan này đã chỉ ra rằng "nguy cơ mắc ung thư phổi tăng đáng kể đối với những người tiếp xúc với ô nhiễm không khí".
- Hít thở không khí ô nhiễm, đặc biệt là ô nhiễm dạng hạt (bao gồm các hạt rắn và lỏng nhỏ trong không khí), có tác động tương tự như hút thuốc lá thụ động.
- Ô nhiễm không khí chủ yếu được gây ra bởi khói thải từ phương tiện giao thông sử dụng động cơ diesel, cũng như từ các nhà máy nhiệt điện than, hoạt động khai thác gỗ và ngành xây dựng.
Các yếu tố nguy cơ dẫn đến nguyên nhân ung thư phổi
Các yếu tố sau đây có thể tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ngoài nguyên nhân đã được đề cập ở trên:
- Tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động: Nguy cơ mắc ung thư phổi tăng lên ngay cả khi bạn không hút thuốc, nhưng thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá từ người khác. Trong không khí sau khi thuốc lá đã tắt, vẫn tồn tại 11 hợp chất gây ung thư và nhiều chất độc hại khác.
- Tiếp xúc với khí radon: Khí radon được tạo ra từ quá trình phân hủy tự nhiên của uranium trong đất, đá và nước. Nó trở thành một phần của không khí và khi hít thở, khí này có thể tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.
Nguy cơ có thể dẫn đến nguyên nhân ung thư phổi
- Người tiếp xúc với amiăng và những chất nguy hiểm khác gây ung thư: Tiếp xúc thường xuyên với amiăng và các chất hóa học khác, bao gồm các kim loại nặng, có thể khiến cho người đó dễ bị mắc ung thư phổi, đặc biệt là những người hút thuốc sẽ có nguy cơ rất cao.
- Tiền sử xạ trị: Nếu bạn đã từng nhận xạ trị trong vùng ngực do một loại ung thư khác, nguy cơ mắc ung thư phổi có thể tăng lên.
- Tiền sử gia đình: Có tiền sử ung thư phổi trong gia đình, bao gồm cha mẹ, anh chị em ruột, cũng là yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.
Cách phòng ngừa khi biết nguyên nhân ung thư phổi
Chúng ta có thể phòng ngừa bệnh ung thư phổi khi nắm được nguyên nhân ung thư phổi bằng các biện pháp như:
- Tránh hút thuốc: Nếu bạn chưa từng hút thuốc, hãy tránh bắt đầu thói quen này.
- Cai thuốc lá: Nếu bạn đang hút thuốc lá, hãy cố gắng bỏ thuốc để làm giảm nguy cơ ung thư phổi. Bỏ thuốc lá là chuyện cần thiết để hạn chế nguy cơ mắc ung thư phổi.
- Tránh tiếp xúc với khói thuốc: Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc trong các khu vực công cộng, như quán bar, nhà hàng…
Nắm vững những biện pháp phòng ngừa hiệu quả khi biết nguyên nhân ung thư phổi
- Bảo vệ khỏi chất gây ung thư tại nơi làm việc: Áp dụng các biện pháp bảo vệ cá nhân để tránh tiếp xúc với các chất độc hại tại nơi làm việc, bao gồm việc đeo khẩu trang và sử dụng đồ bảo hộ lao động.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Bao gồm việc ăn đủ trái cây, rau củ và lựa chọn thực phẩm giàu vitamin và chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng và sức khỏe tổng thể.
- Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục để tăng cường sức khỏe cho cơ thể. Điều này không chỉ tốt cho hệ hô hấp mà còn giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.
Kết luận
Trên bài viết là những nguyên nhân ung thư phổi chủ yếu mà các bạn đang muốn tìm kiếm thông tin, bên cạnh đó là những nguy cơ ảnh hưởng có thể dẫn đến tình trạng ung thư phổi và những biện pháp phòng ngừa có thể dẫn đến ung thư phổi. Hy vọng qua bài viết sẽ giúp các bạn nắm được nguyên nhân ung thư phổi và biện pháp phòng ngừa hiệu quả.