Bướu cổ là bệnh gì? Nguyên nhân, cách phòng bướu cổ

Y học thường thức
18/02/2024

Bướu cổ là một biểu hiện phổ biến của rối loạn tuyến giáp, và có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này. Dấu hiệu của bệnh bướu cổ thường không đặc hiệu và thường xuất hiện muộn, do đó người bệnh thường không nhận biết và không đi khám bệnh. Tuy nhiên, việc xác định nguyên nhân gây bệnh là rất quan trọng để điều trị bướu cổ hiệu quả. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về bướu cổ qua bài viết sau đây nhé.

Bệnh bướu cổ là gì?

- Tuyến giáp, một cơ quan nhỏ có hình dạng giống cánh bướm, nằm ở phía trước cổ, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất hormone điều chỉnh sự trao đổi chất. Hormon tuyến giáp, bao gồm thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), được tiết ra và duy chuyển qua máu để điều chỉnh hoạt động của nhiều cơ quan và chức năng trong cơ thể, bao gồm năng lượng, nhiệt độ cơ thể, hoạt động não, tim, tiêu hóa và cơ bắp.

Bướu cổ nguyên nhân và cách phòng tránh

Tìm hiểu thông tin về bướu cổ

- Bướu cổ có thể hình thành khi kích thước của tuyến giáp tăng lên hoặc do sự phát triển không bình thường của các tế bào trong tuyến giáp, tạo thành một hay nhiều cục (nhân). Bướu cổ có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, nhưng phụ nữ thường gặp nhiều hơn. Đôi khi, bướu cổ ảnh hưởng đến chức năng của tuyến giáp, gây ra thay đổi trong mức độ hormone tuyến giáp.

- Nguyên nhân của bướu cổ có thể đa dạng, nhưng phổ biến nhất là do thiếu iốt trong chế độ ăn uống. Phương pháp điều trị bướu cổ sẽ được tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, các triệu chứng và các biến chứng liên quan. Trong trường hợp những bướu cổ nhỏ không gây ra vấn đề đáng kể và không có triệu chứng, thường không cần điều trị đặc biệt.

Những loại bệnh bướu cổ hay gặp

Phân loại dựa theo hình thái phát triển của bướu cổ

  • Bướu cổ đơn thuần (bướu cổ lành tính): Đây là loại bướu cổ xảy ra khi toàn bộ tuyến giáp sưng to. Khi sờ vào, bướu có cảm giác mịn và gây nghẹn ở cổ.
  • Bướu giáp đơn nhân: Loại bướu này có thể có nhân đặc hoặc chứa dịch. Khi nhân to hoặc nổi lên trên da, bướu có thể nhìn thấy hoặc sờ thấy. Khi nhân có kích thước nhỏ, nó có thể được phát hiện thông qua siêu âm tuyến giáp.

Bướu cổ nguyên nhân và cách phòng tránh 1

Dấu hiệu của bướu cổ

  • Bướu giáp đa nhân: Đây là trường hợp khi có nhiều nhân cùng phát triển trong tuyến giáp. Tính chất của bướu giáp đa nhân tương tự như bướu giáp đơn nhân.

Dựa theo chức năng trong tuyến giáp để phân loại bướu cổ

  • Bướu giáp độc: Tuyến giáp phát triển to và sản xuất hormone giáp vượt quá mức bình thường, gây ra các triệu chứng của tình trạng cường giáp.
  • Bướu giáp không độc: Tuyến giáp phát triển to, nhưng sản xuất hormon giáp ở mức bình thường (gọi là bình giáp). Điều này có nghĩa là không có tình trạng cường giáp hoặc suy giáp.

Nguy cơ có thể dẫn đến bệnh bướu cổ là gì?

- Chế độ ăn thiếu iốt là nguyên nhân phổ biến nhất gây bướu cổ. Khi bướu cổ xuất hiện do thiếu iốt, được gọi là bệnh bướu cổ đơn thuần.

- Một  số yếu tố có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh bướu cổ như:

  • Tiền sử mắc các bệnh như ung thư tuyến giáp, nhiễm trùng tuyến giáp hoặc u nang tuyến giáp.
  • Có tiền sử gia đình có người mắc bướu tuyến giáp.
  • Đang mang thai.

Cách chẩn đoán bệnh bướu cổ

- Để xác định chẩn đoán bệnh bướu cổ, bác sĩ không chỉ dựa vào các dấu hiệu thông thường mà còn sử dụng các biểu hiện lâm sàng và kết quả từ các xét nghiệm cận lâm sàng.

- Sau đây là một số phương pháp trị bướu cổ hiệu quả mà bạn có thể áp dụng:

  • Xét nghiệm máu: Đánh giá nồng độ hormone tuyến giáp trong cơ thể.
  • Siêu âm: Sử dụng sóng siêu âm để tạo hình ảnh tuyến giáp.

Bướu cổ nguyên nhân và cách phòng tránh 2

Nguy cơ có thể dẫn đến bướu cổ là gì?

  • Sinh thiết: Lấy mẫu mô tuyến giáp để đánh giá tính ác tính hay lành tính của khối bướu.
  • Chụp tuyến giáp: Sử dụng thuốc nhuộm phóng xạ để tăng cường khả năng hiển thị hình ảnh tuyến giáp. Tuy nhiên, nếu bạn có tiền sử dị ứng với bất kỳ loại thuốc nhuộm nào, hãy thông báo cho bác sĩ trước quá trình thực hiện xét nghiệm này.

Có thể chữa bướu cổ bằng phương pháp nào?

Có một số phương pháp điều trị bệnh bướu cổ, bao gồm:

- Điều trị nội khoa (sử dụng thuốc): Sử dụng thuốc tuyến giáp nhằm điều chỉnh nồng độ hormone tuyến giáp để đạt mức bình thường.

- Iốt phóng xạ: Sử dụng iốt phóng xạ để điều trị bướu cổ do cường giáp. Phương pháp này giúp giảm kích thước của khối bướu.

- Phẫu thuật: Trong trường hợp không thể điều trị bằng thuốc hoặc khi các triệu chứng bướu cổ trở nên nghiêm trọng hơn, phẫu thuật có thể được thực hiện. Phẫu thuật được đề xuất khi kích thước của khối bướu gây áp lực lên khí quản, thực quản, gây khó thở hoặc khó nuốt cho người bệnh.

Biến chứng bệnh bướu cổ

- Bướu giáp lớn có thể gây biến dạng khu vực cổ và ảnh hưởng đến vẻ ngoài thẩm mỹ. Ngoài ra, trong một số trường hợp, bướu giáp lớn có thể gây áp lực lên đường thở và gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Bướu cổ nguyên nhân và cách phòng tránh 3

Nắm vững thông tin về bướu cổ để có thể ngăn ngừa một cách hiệu quả

- Các rối loạn tuyến giáp cũng có thể thay đổi chức năng của tuyến giáp, gồm suy giáp hoặc cường giáp, và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Phòng ngừa bệnh bướu cổ bằng phương pháp nào?

Để ngăn ngừa bướu cổ do thiếu iốt (bướu cổ đơn thuần), có thể tuân thủ một chế độ ăn uống lành mạnh chứa các nguồn dinh dưỡng quan trọng như cá, sữa và muối có chứa iốt. Điều này giúp duy trì cân bằng iốt trong cơ thể và ngăn ngừa sự phát triển của bướu cổ. Tuy nhiên, việc bổ sung iốt và các chất bổ sung khác thường không được khuyến khích và có thể gây hại nhiều hơn.

Kết luận

- Trên bài viết là toàn bộ thông tin về bướu cổ mà các bạn đang tìm kiếm, đây là một căn bệnh rất hay gặp với những dấu hiệu đặc trưng mà chúng ta có thể nhận ra.

- Qua bài viết trên hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được thông tin về bệnh bướu cổ để có thể đưa ra được những biện pháp phòng ngừa căn bệnh này một cách dễ dàng.